ανθρωποκτονία ή γυναικοκτονία;

Μπάμπης & Καρολάιν. Σκέψεις πάνω στο έγκλημα που σόκαρε την κοινή γνώμη

Το χρονικό του εγκλήματος

Ξημερώματα της 11ης Μαΐου του 2021 ειδεχθές έγκλημα λαμβάνει χώρα στα Γλυκά Νερά Αττικής.  Το τμήμα ανθρωποκτονιών της ελληνικής αστυνομίας, κατόπιν κλήσης, βρίσκεται αντιμέτωπο με το παρακάτω σκηνικό: άντρας δεμένος πισθάγκωνα και φιμωμένος με ταινία σε ημιλιπόθυμη κατάσταση, η σύζυγός του ξαπλωμένη μπρούμυτα στο κρεβάτι, φιμωμένη με πανιά και δίπλα της το 11 μηνών μωρό τους. Κατά την αυτοψία διαπιστώνεται ο θάνατος της 20χρονης κοπέλας.

Στην κατάθεση που έδωσε ο συγκλονισμένος σύζυγος, τρεις δράστες εισέβαλαν στην οικία τους κατά τις 5:30 τα ξημερώματα.  Έδεσαν τον ίδιο και εν συνεχεία αντιδρώντας στις φωνές και αντιστάσεις της νεαρής συζύγου του, προκειμένου να προστατέψει το μωρό τους, την ακινητοποίησαν πάνω στο κρεβάτι μέχρι που έπαψε να ακούγεται.
Ο ίδιος, όπως δήλωσε, πίστευε ότι η γυναίκα του είχε απλά χάσει τις αισθήσεις της, μέχρι οι αστυνομικοί που έφτασαν στο σπίτι να τον ενημερώσουν για το θάνατό της.

Επιπλέον στις σκάλες του σπιτιού βρέθηκε κρεμασμένο από το λουρί του και νεκρό το κατοικίδιο σκυλί της οικογένειας.

Κατά την αυτοψία στο σπίτι διαπιστώθηκε ότι είχε αφαιρεθεί η κάρτα μνήμης από το σύστημα ασφαλείας εξωτερικών καμερών του σπιτιού και είχε καταστραφεί η εσωτερική κάμερα baby monitor που είχε τοποθετήσει το ζευγάρι ώστε να παρακολουθεί τις ανάγκες του μωρού τους.

Οι αστυνομικοί που ερευνούσαν την υπόθεση προέβησαν σε αναπαράσταση, παρουσία του 32χρονου, προκειμένου να αποκτήσουν περισσότερα στοιχεία και λεπτομέρειες για το modus operandi των δραστών, καθώς και για τον τρόπο που ο 32χρονος σύζυγος επικοινώνησε με την αστυνομία. Ο άντρας κατέθεσε ότι κατάφερε να καλέσει την αστυνομία πατώντας τα κουμπιά του τηλεφώνου με τη μύτη του.
Δηλώνει επίσης ότι, κατόπιν υποδείξεώς του, οι δράστες έκλεψαν μεγάλο χρηματικό ποσό που κρατούσε το ζευγάρι στο σπίτι λόγω μιας επικείμενης αγοροπωλησίας οικοπέδου που θα πραγματοποιούσε τις επόμενες μέρες.

Στο σπίτι του ζευγαριού γίνεται εξονυχιστική έρευνα για  DNA και αποτυπώματα. Επίσης, εξετάζονται τα ρούχα του ζευγαριού, όπως και σχοινιά και ταινίες που χρησιμοποίησαν οι δράστες.

Οι επόμενες μέρες

Από τις αμέσως επόμενες μέρες, ο νεαρός άντρας εμφανίζεται στις κάμερες και δηλώνει πως βρίσκεται σε στενή επαφή και συνεργασία με την Αστυνομία και μάλιστα τονίζει ότι οι αρχές έχουν ήδη στα χέρια τους στοιχεία για τη δολοφονία και προσπαθούν να συνθέσουν το παζλ. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι: «Δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τις τρεις τελευταίες ημέρες ήμασταν όλοι μαζί… Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να τους βρει είναι τα παιδιά αυτά. Από το πρωί μέχρι το βράδυ είναι εκεί». Ο 32χρονος ενημερώνει τους δημοσιογράφους ότι δέχεται ψυχολογική υποστήριξη από στενούς οικογενειακούς φίλους και παράλληλα καλεί όποιον γνωρίζει κάτι για την υπόθεση να βοηθήσει ώστε να εξιχνιαστεί η υπόθεση.

Στις 14 Μαΐου η άτυχη κοπέλα κηδεύεται στην Αλόννησο, τόπο καταγωγής της. Στην κηδεία μεταβαίνει  ο σύζυγός της με ελικόπτερο κρατώντας αγκαλιά το 11 μηνών μωρό τους.

Στη συνέχεια, ο άντρας συνεργάζεται στενά με τις αρχές και το τμήμα Ανθρωποκτονιών και δίνει πολλαπλές καταθέσεις μαρτυρίας προκειμένου να στοιχειοθετηθεί η υπόθεση και να ανευρεθούν οι ένοχοι. Δίνει στοιχεία για το σωματότυπο των δραστών, για την άγνωστη γλώσσα που μιλούσαν και την πιθανή καταγωγή τους. Δηλώνει συνεχώς πίστη στην αποτελεσματικότητα της Αστυνομίας και δείχνει προσηλωμένος στο πένθος του και στην φροντίδα του παιδιού του. Θρηνεί για το χαμό της συντρόφου του και εκφράζει τον πόνο του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανεβάζοντας φωτογραφίες από την ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή τους ενώ την αποχαιρετά γράφοντας “Για πάντα μαζί…..”.

 Μία ιστορία αγάπης….

Ο Χαράλαμπος Αναγνωστόπουλος και η Καρολάιν γνωρίζονται το 2017 στην Αλόννησο. Το νησί της Καρολάιν. Εκείνος είναι όμορφος, ευκατάστατος, πετυχημένος πιλότος ελικοπτέρων, ετών 27. Eκείνη όμορφη, εξωτική, μαθήτρια, ανήλικη, ετών 16. Ερωτεύονται σφόδρα και ζουν το όνειρο. Σχεδιάζουν μαζί την κοινή τους ζωή. Τον επόμενο χρόνο η Καρολάιν έχει μια ατυχή εγκυμοσύνη. Το 2019 το ζευγάρι παντρεύεται με γάμο παραμυθένιο στην Πορτογαλία. Το καλοκαίρι του 2020 έρχεται στον κόσμο το μωρό τους. Όλοι μιλούν για ένα ζευγάρι πολύ ερωτευμένο και ευτυχισμένο. Και πράγματι το ζευγάρι ζει την απόλυτη ευτυχία. Ή μήπως όχι;

Ή μήπως όχι;

Πίσω στο σήμερα, στις 16 Ιουνίου 2021, ο Χαράλαμπος, ο οποίος βρίσκεται στην Αλόννησο για το μνημόσυνο της Καρολάιν, προσάγεται με ελικόπτερο στη ΓΑΔΑ, με τη δικαιολογία ότι πρέπει να αναγνωρίσει έναν ύποπτο. Ύστερα από ανάκριση ωρών ο Χαράλαμπος ομολογεί τη δολοφονία της Καρολάιν.

Το παραμύθι σε μια στιγμή μετατράπηκε σε εφιάλτη. Κανένας κλέφτης, κανένας σεσημασμένος αλλοδαπός εγκληματίας δεν σκότωσε την Καρολάιν. Η Καρολάιν πέθανε από τα χέρια αυτού που είχε τα κλειδιά του σπιτιού της.

Ο Μπάμπης Αναγνωστόπουλος ομολόγησε, μετά από 37 ημέρες, τη δολοφονία της 20χρονης συζύγου του μέσα στο σπίτι τους, προκαλώντας σοκ στην κοινή γνώμη. Ο δολοφόνος, αφού σκότωσε τη σύζυγό του, στη συνέχεια σκηνοθέτησε τη ληστεία μετά φόνου, σκότωσε το σκύλο τους, τοποθέτησε το παιδί του δίπλα στη νεκρή μητέρα του, έδεσε και φίμωσε τον εαυτό του… όλα αυτά σε μία προσπάθεια να παραπλανήσει τις Αρχές και την κοινή γνώμη. Σκηνοθετεί το τέλειο έγκλημα, αντιγράφοντας μάλιστα αντίστοιχη επίθεση που είχε δεχτεί πριν από δύο χρόνια ο εκπαιδευτής του στο σπίτι του, στο Αλεποχώρι. Νιώθει ικανός να παραπλανήσει τους πάντες.

Όπως αναφέρεται στην ιατροδικαστική έκθεση ο θάνατος της γυναίκας επήλθε από ασφυξία, έπειτα από φραγή των αεροφόρων οδών. Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή, η κοπέλα δε μπορούσε να αναπνεύσει για περίπου 6 λεπτά.
Ο θάνατος της Καρολάιν ήταν αγωνιώδης και όχι ακαριαίος, πράγμα που σημαίνει ότι για πάρα πολλή ώρα ο άντρας της την έπνιγε.

Όπως ισχυρίστηκε στην ομολογία του, το βράδυ πριν τη δολοφονία το ζευγάρι είχε έναν ακόμα καυγά με αφορμή το μωρό. Στη συνέχεια η Καρολάιν ανέβηκε φανερά εκνευρισμένη στην κρεβατοκάμαρα για να κοιμηθεί. Κάποιες ώρες αργότερα ανέβηκε και ο Χαράλαμπος με το μωρό κι εκεί ο καυγάς συνεχίστηκε. Η Καρολάιν τον ενημέρωσε ότι έχει σκοπό να τον εγκαταλείψει παίρνοντας μαζί και το μωρό.  Ο ίδιος λέει ότι “έσπασε” συναισθηματικά και την αγκάλιασε σφιχτά προκειμένου να την κάνει να σταματήσει να μιλάει. Της έκλεισε το στόμα και τη μύτη μην αφήνοντας την να μιλάει αλλά και να αναπνέει. Όταν συνειδητοποίησε το θάνατο της Καρολάιν, πανικοβλήθηκε, σκηνοθέτησε τη ληστεία, δολοφόνησε το σκύλο της, εξαφάνισε οτιδήποτε της ανήκει, οτιδήποτε θυμίζει εκείνην και πήρε το ρόλο του δεμένου θύματος. Δεν ήθελε το παιδί του να χάσει και τον άλλο γονιό του, είπε. Το παιδί του, όχι το παιδί της.

«Μετά τη γέννα η Καρολάιν ήταν ψυχικά ασταθής», είπε. «Το βράδυ που έγιναν όλα μαλώσαμε έντονα για ακόμη μία φορά. Η Καρολάιν με έδιωξε από το κρεβάτι μας και φεύγοντας την είδα να βάζει στην κούνια το μωρό μας. Ξαναγύρισα και άρχισε να μου φωνάζει να φύγω από το σπίτι. Εκείνη την ώρα θόλωσα, την ακινητοποίησα ανεβαίνοντας πάνω της και πίεσα το κεφάλι της στο μαξιλάρι. Δεν ξέρω πόση ώρα. Ήμουν μόνος μου. Δεν με βοήθησε κανείς. Όταν συνειδητοποίησα ότι είναι νεκρή, απλώς άρχισα να σκέφτομαι πώς θα το καλύψω, γιατί έχουμε και ένα μωρό και δεν ήξερα τι να κάνω. Όλα τα σκηνοθέτησα», φαίνεται να δηλώνει.

Από τη δικογραφία που έφτασε στην Εισαγγελία προκύπτει  ότι ο δράστης, σε ήρεμη ψυχική κατάσταση σκότωσε την 20χρονη  σύζυγο του και στη συνέχεια επιδόθηκε στη συστηματική παραπλάνηση των αρχών για να θολώσει τα νερά και να αποφύγει τις υποψίες σε βάρος του. Από τη δικογραφία ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος του σε βαθμό κακουργήματος για ανθρωποκτονία από πρόθεση τελεσθείσα σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και κακοποίηση ζώου.

Ανθρωποκτονία ή Γυναικοκτονία;

Ανθρωποκτονία από πρόθεση ονομάζεται ο τερματισμός της ζωής ενός ανθρώπου με δόλια μέσα και είναι αποτέλεσμα βίαιης συμπεριφοράς. Όταν ένας άνθρωπος δηλαδή, σκοτώνει έναν άλλον άνθρωπο. Τι είναι αυτό όμως που οδηγεί την εγκληματολογία αλλά και την κοινή γνώμη να δίνει επιμέρους ονομασίες στις διάφορες ανθρωποκτονίες, όπως μητροκτονία, πατροκτονία, παιδοκτονία, γυναικοκτονία;

Είναι ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά των θυμάτων και οι σχέση αυτών των χαρακτηριστικών με τον θύτη που μας οδηγούν στις έννοιες αυτές. Τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά μας βοηθούν να κατανοήσουμε το κίνητρο του δράστη, το λεγόμενο modus operandi.

Κι εδώ αρχίζει το παιχνίδι με τις λέξεις. Γυναικοκτονία: όταν το θύμα είναι γυναίκα. Όπου αν δεν ήταν γυναίκα, δεν θα ήταν θύμα.

Όπως αναφέρει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας: Γυναικοκτονία είναι η δολοφονία γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους, η οποία μπορεί να πάρει τις εξής μορφές:

• δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από το σύντροφο της
• βασανιστήρια και δολοφονία λόγω μισογυνισμού
• δολοφονία γυναίκας “στο όνομα της τιμής” ενός άντρα
• στόχευση γυναίκας ή κοριτσιού με σκοπό την ένοπλη σύγκρουση
• κακοποίηση και εξόντωση γυναίκας λόγω “φτωχής” προίκας
• δολοφονία γυναίκας λόγω αποκάλυψης του σεξουαλικού αυτό-προσδιορισμού της
• δολοφονία γυναικών προερχόμενων από φυλές ιθαγενών
• δολοφονία νεογνών εξαιτίας του φύλου τους
• θάνατοι με ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων
• περιστατικά που συνδέονται με κυκλώματα σωματεμπορίας και διακίνησης ναρκωτικών

Και κάπου στην πρώτη μορφή μπορούμε να δούμε τον Μπάμπη και την Καρολάιν. Η γυναίκα που δολοφονήθηκε από το σύντροφό της. Γιατί ήταν η γυναίκα του. Και ήταν ο σύντροφός της.

Ήταν νέος, όμορφος, πετυχημένος, ευκατάστατος, ερωτευμένος. Δεν σκότωσε για να επιβιώσει, δεν σκότωσε για να υπερασπιστεί, δεν σκότωσε για να κερδίσει. Ψάχνοντας το κίνητρο που τον οδήγησε στη δολοφονία, δεν μπορούμε παρά να διαπιστώσουμε ότι αυτός ο άνθρωπος σκότωσε για να μην χάσει. Για να μη χάσει αυτό που με τόσο κόπο δημιούργησε. Το ανήλικο κορίτσι που ύστερα από το έντεχνο grooming, έπλασε για να τον θεωρεί το Θεό της. Που λόγω της άνισης συνθήκης της ανηλικότητας χειραγώγησε δημιουργώντας του την ψευδαίσθηση της εμπιστοσύνης, του έρωτα και του συναισθηματικού δεσμού. Ενός δεσμού παγίδα.

Κι ύστερα ήρθε η ενηλικίωση της Καρολάιν. Η βίαιη, σκληρή συνειδητοποίηση της ενηλικότητας. Μέσα από το γάμο, τη μητρότητα. Και κάπου εκεί ξεκίνησε η διαδικασία του διαχωρισμού. Της ανεξαρτητοποίησης. Η Καρολάιν θέλησε να γίνει πάλι η Καρολάιν και όχι μόνο «η γυναίκα του Μπάμπη». Κι εκείνος έβλεπε το κτήμα του, το δημιούργημά του να παίρνει μία άλλη μορφή και να θέλει να αποστασιοποιηθεί, να ενταχθεί στην αυθυπαρξία.

Ο Μπάμπης αντιστάθηκε βίαια μέχρι θανάτου στην απόφαση της γυναίκας ΤΟΥ να πάει κόντρα στη θέληση του. Στην υπεροχή του. Στην ανάγκη του να τον έχει ανάγκη.

Η γυναικοκτονία είναι ένα αναμφισβήτητο κοινωνικό φαινόμενο και σαν τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Ένα κοινωνικό φαινόμενο βαθιά συνδεδεμένο με την κρατούσα, ενσαρκωμένη πατριαρχία. Και η γλώσσα έρχεται να του δώσει μορφή, δομή, χαρακτηριστικά, ύπαρξη. Η γλώσσα φτιάχνει πραγματικότητες και η γυναικοκτονία είναι μια πραγματικότητα.

Έχει ο γυναικοκτόνος συγκεκριμένα χαρακτηριστικά; Και ναι και όχι.
Όχι, γυναικοκτόνοι δεν  μπορεί να γίνουν μόνο οι αλλοδαποί, οι Ρομά, οι ανατολίτες, οι μαύροι, οι αμόρφωτοι, οι φτωχοί, οι άνεργοι, οι αλκοολικοί, οι τζογαδόροι και οι χρήστες. Και σίγουρα οι γυναικοκτόνοι δεν είναι όλοι ψυχικά ασθενείς. Το αντίθετο. Ο γυναικοκτόνος μπορεί να είναι πλούσιος, όμορφος, πετυχημένος, γόνος καλής οικογενείας, μορφωμένος, λευκός, Έλληνας και Ευρωπαίος πιλότος, ψύχραιμος και εγκρατής. Ο γυναικοκτόνος όμως σίγουρα είναι αλαζόνας, νάρκισσος, άνθρωπος με ατελώς διαμορφωμένη προσωπικότητα. Μια προσωπικότητα στην οποία, οι προσλαμβάνουσες των μακραίωνων πατριαρχικών κοινωνικών στερεοτύπων,  βρίσκουν εύφορο έδαφος για να ριζώσουν το μίσος, η οργή και ο μισογυνισμός που οδηγούν σε αυτές τις βίαιες και κακοποιητικές συμπεριφορές.

Η έννοια της γυναικοκτονίας υπάρχει. Και θα πρέπει να σταματήσει να μας ενοχλεί ο νεολογισμός της λέξης.  Η γλώσσα είμαστε εμείς, είναι η κοινωνία μας. Και η κοινωνία μας είναι γυναικοκτόνος.

Ο Χαράλαμπος Αναγνωστόπουλος την αγαπούσε τη γυναίκα του. Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο. Επειδή ήταν η γυναίκα ΤΟΥ. Το κτήμα του, το δημιούργημά του. Και της είχε υποσχεθεί ότι θα είναι για πάντα μαζί, σε αυτή τη σχέση ελέγχου και επιβολής. Και τήρησε την υπόσχεσή του… Γι’ αυτό πάλεψε, γι’ αυτό σκότωσε.

Δεν είναι ανθρωποκτονία, είναι γυναικοκτονία. Και όχι γιατί η γυναίκα δεν είναι άνθρωπος. Δεν πέθανε μόνο επειδή είναι άνθρωπος. Πέθανε γιατί είναι γυναίκα. Όχι γιατί είναι πιο αδύναμη, κατώτερη, μικρότερης σημασίας και αξίας. Πέθανε γιατί κάποιος θεώρησε ευατόν ανώτερο, κάτοχο ανθρώπινων περιουσιακών στοιχείων, δυνάστη και εξουσιαστή.

Οι γυναικοκτονίες δεν είναι εγκλήματα πάθους. Είναι εγκλήματα εξουσίας. Οι θύτες δεν ήθελαν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Ήθελαν να πατήσουν και να εξοντώσουν ο,τιδήποτε στρέφεται ενάντια στο εγώ τους.

Η γυναικοκτονία είναι απόρροια της έμφυλα βίαιης κοινωνίας. Είναι το καλοθρεμμένο “παιδί” του έμφυλου μίσους και διαχωρισμού. Η κοινωνία μας χαιδεύει τους γυναικοκτόνους και μισεί τα θύματα. Το θύμα έχει πάντα την ευθύνη. Είναι αδύναμο και γοητεύεται από το δυνάστη του. «Τη σκότωσε γιατί την αγαπούσε», λένε. «Τη σκότωσε γιατί θα τον εγκατέλειπε». Η πανδημία της πατριαρχίας αντιμετωπίζει τις γυναικοκτονίες ως παράπλευρες απώλειες στο εξουσιαστικό της παιχνίδι.

Κάθε ώρα που περνάει, 6 γυναίκες δολοφονούνται, συνήθως από άντρες που ανήκουν στο περιβάλλον τους, που έχουν τα κλειδιά του σπιτιού τους….

Δεν είναι Ανθρωποκτονία, είναι ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ.

ΑΡΙΣΤΕΑ ΚΡΕΜΜΥΔΑ
Κοινωνιολόγος – MSc in Forensic Psychiatry

Συμπληρωματικά στοιχεία

Στις 15 Μαΐου 2022, η πρόεδρος του Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της Αθήνας, Δήμητρα Αυγουστοπούλου, ανακοίνωσε την ετυμηγορία που κήρυττε τον Μπάμπη Αναγνωστόπουλο  ομόφωνα ένοχο για ανθρωποκτονία από πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση.

Του επιβλήθηκαν οι ανώτατες ποινές:
Για την δολοφονία της Καρολάιν, ισόβια κάθειρξη.
Για την θανάτωση του σκύλου της οικογένειας (Ρόξυ), 10 χρόνια και χρηματική ποινή 400 μονάδων επί 50 ημερησίως.
Για ψευδής καταθέσεις κατ’ εξακολούθηση, φυλάκιση 1 έτους και χρηματική ποινή 260 μονάδων επί 10 ευρώ ημερησίως.
Για ψευδής καταγγελίες μετά την πράξη, φυλάκιση 1 έτους.

Αθροιστικά του επιβλήθηκαν ισόβια και επιπλέον κάθειρξη 11 ετών και 6 μηνών, με χρηματική ποινή ύψους 21.000 ευρώ.

Η απόφαση ήταν ομόφωνη, όπως και ομόφωνη ήταν και η απόφαση περί μη αναγνώρισης ελαφρυντικών στον κατηγορούμενο.

«Δεν έχω να σας τίποτε άλλο παρά μόνο το ότι είμαι συντετριμμένος και τι δεν μπορώ να ξεπεράσω το χαμό της Καρολάιν. Καμία ποινή δεν με συγκλονίζει, όσο ο χαμός και ο πόνος για τη σύζυγό μου», δήλωσε αμέσως μετά την απόφαση ο Μπάμπης Αναγνωστόπουλος στους δημοσιογράφους.

Ο συνήγορος πολιτικής αγωγής, Αθανάσιος Χαρμάνης, σε δήλωσή του έκανε λόγο για ιστορική δίκη, προσθέτοντας πως η Καρολάιν έγινε σύμβολο στον αγώνα κατά της βίας των γυναικών.