Andrei Chikatilo

Ο μεγαλύτερος και πιο σαδιστικός κατά συρροή δολοφόνος της Ρωσίας

Ο Andrei Romanovich Chikatilo (16.10.1936 – 14.02.1994) γνωστός και ως «ο Χασάπης του Rostov» ή «ο Αντεροβγάλτης του Rostov» ή «ο κόκκινος Αντεροβγάλτης», ήταν Σοβιετικός κατά συρροή δολοφόνος… (Αλλά, τι λέω; Αφού στη Σοβιετική Ένωση δεν υπήρχε τέτοιος όρος)

Η περίπτωσή του είναι αξιοσημείωτη όχι μόνο λόγω του μεγάλου αριθμού των θυμάτων του, αλλά και επειδή οι προσπάθειες της σοβιετικής αστυνομίας να εκδώσει προειδοποιήσεις στο κοινό κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους παρεμποδίστηκαν από την επίσημη ιδεολογία της χώρας, η οποία ισχυριζόταν ότι κατά συρροή δολοφόνος ήταν αδύνατον να υπάρχει σε μια κομμουνιστική κοινωνία.

Τα παιδικά χρόνια του Andrei Chikatilo

Τα παιδικά χρόνια του Andrei Chikatilo ήταν συνυφασμένα με φτώχεια, πείνα και πόλεμο. Γεννήθηκε το 1936 στο χωριό Yabluchne στην Ουκρανική Ρωσία (ΕΣΣΔ: Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών). Εκείνη την εποχή ο Ιωσήφ Στάλιν είχε επιβάλει την κολεκτιβοποίηση της γεωργίας με αποτέλεσμα μεγάλη πείνα στο λαό αλλά και λιμός.

Οι γονείς του δούλευαν σαν αγρότες χωρίς αμοιβή καλλιεργώντας ένα μικρό χωράφι που τους είχε παραχωρηθεί και ζούσαν σε μια καλύβα ενός δωματίου, που βρισκόταν μέσα στο χωράφι.

Ο πατέρας του Andrei, Roman, έφυγε με τον Κόκκινο Στρατό το 1941 για να πολεμήσει τους Γερμανούς. Σε κάποια μάχη πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Γερμανούς και επέστρεψε το 1949 υποφέροντας από φυματίωση. Και δεν έφτανε αυτό, αλλά το Σοβιετικό κράτος αντί να τον ανταμείψει για τις υπηρεσίες του, τον θεώρησε προδότη. Κάθε στρατιώτης άλλωστε που επέτρεπε στον εαυτό του να αιχμαλωτιστεί, αντί να δώσει μόνος του τέλος στη ζωή του, θεωρούταν προδότης.

Τα παιδικά ψυχολογικά τραύματα

Πέραν από τη φτώχεια και την πείνα, τρία ήταν τα βασικά περιστατικά που τραυμάτισαν ανεπανόρθωτα την ψυχή του Andrei Chikatilo κατά τα παιδικά του χρόνια.

1^η τραυματική εμπειρία

Η μητέρα του Andrei, του έλεγε διαρκώς μια τρομακτική ιστορία για τον αδελφό του, τον Stepan, που δεν είχε προλάβει να γνωρίσει ο Andrei και που όταν ήταν 4 χρονών έπεσε θύμα κανιβαλισμού από τους πεινασμένους γείτονες.  Αυτό είχε ως συνέπεια να φοβάται ο μικρός Andrei ακόμα και να βγει από το σπίτι, για να μην έχει την ίδια τύχη με τον αδελφό του.
Αν και δεν έχει επαληθευτεί κατά πόσο η ιστορία της μητέρας ήταν αληθινή ή την χρησιμοποιούσε για να κρατάει τον γιο της κοντά της, σίγουρα όμως επηρέασε όχι μόνο τα παιδικά χρόνια αλλά και τον μετέπειτα χαρακτήρα του Andrei Chikatilo.

2^η τραυματική εμπειρία

Όταν ο πατέρας του, Roman, έφυγε για τον πόλεμο, ο Andrei κοιμόταν μαζί με τη μητέρα του. Η νυχτερινή ενούρηση στον ύπνο του μέχρι και την εφηβεία, αποτελούσε καθημερινή αιτία για να τον δέρνει και να τον προσβάλει η μητέρα του.

3^η τραυματική εμπειρία

Η Tatyana, αδελφή του Chikatilo, γεννήθηκε το 1943, όταν η Ουκρανία ήταν υπό τη ναζιστική κατοχή. Εφόσον ο πατέρας του έλειπε στον πόλεμο, το πιθανότερο ήταν ότι η Tatyana αποτελούσε καρπό βιασμού της μητέρας της από Γερμανούς στρατιώτες, κάτι πολύ συνηθισμένο εκείνη την εποχή. Και μιας και ο μόνος χώρος που ζούσε η οικογένεια, ήταν αυτή η μικρή καλύβα, ο Andrei Chikatilo θα πρέπει να ήταν μάρτυρας αυτού του βιασμού.

Τα σχολικά του χρόνια

Αδύνατος, αδύναμος, ντροπαλός, συνεσταλμένος, κλεισμένος στον εαυτό του και με μεγάλη μυωπία, ο Andrei Chikatilo ήταν ο ιδανικός στόχος για τραμπουκισμό (bulling) από τους συμμαθητές του.
Παρόλα αυτά, ήταν άριστος μαθητής αλλά και άριστος κομμουνιστής. Στα 14 του χρόνια διορίστηκε αρχισυντάκτης της σχολικής εφημερίδας και στα 16 του πρόεδρος της μαθητικής επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Το επόμενο ψυχολογικό του τραύμα θα του συμβεί κατά την εφηβεία, μόλις θα ανακαλύψει ότι έπασχε από χρόνια σεξουαλική ανικανότητα και δεν μπορούσε να έρθει σε στύση.

Στα 17 του, ρίχτηκε σε μια 11χρονη φίλη της αδελφής του και αγγίζοντας την, εκσπερμάτωσε. Το γεγονός αυτό χάραξε στο μυαλό του ότι με τη χρήση βίας μπορεί να ικανοποιείται σεξουαλικά.

Επαγγελματική καριέρα

Αν και στις εισαγωγικές εξετάσεις για το κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, αρίστευσε, δεν έγινε δεκτός στη σχολή. Η πιθανότερη αιτία ήταν ότι ο πατέρας του θεωρούνταν προδότης. Τελικά φοίτησε σε μια τεχνική σχολή και πήρε το δίπλωμα του μηχανικού επικοινωνιών.

Στη συνέχεια έκανε τη θητεία του, αρχικά ως συνοριοφύλακας και αργότερα ως μηχανικός επικοινωνιών στην KGB (υπηρεσία ασφαλείας και μυστική αστυνομία της ΕΣΣΔ), πράξη που είχε ως συνέπεια την ένταξη του στο Κομμουνιστικό Κόμμα ως ενεργό μέλος, το 1960.

Μετά το τέλος της θητείας του μετακόμισε στο Rostov, όπου συνέχισε να εργάζεται ως μηχανικός επικοινωνιών.

Ο γάμος του Andrei Chikatilo

Το 1963, ύστερα από προξενιό της αδελφής του, παντρεύτηκε τη Θεοδοσία (Feodosia Odnacheva), μια επίσης ντροπαλή κοπέλα η οποία αποδέχτηκε το πρόβλημα στύσης του άντρας της. Χωρίς να τον πιέσει, του ζήτησε να επισκεφθεί έναν σεξολόγο ή έναν ψυχίατρο μήπως και μπορέσουν να τον βοηθήσουν, αλλά εκείνος αρνήθηκε.
Ωστόσο, ύστερα από πολλές απόπειρες με τον Andrei να αυνανίζεται επάνω της και τη Θεοδοσία να σπρώχνει το σπέρμα του στον κόλπο της, έκαναν δύο παιδιά, την Ludmila το 1965 και τον Yuri το 1969.

Παρόλη την μη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού ή Θεοδοσία ένοιωθε ευτυχισμένη: ο σύζυγος της ήταν αξιοπρεπής οικογενειάρχης, ενεργό μέλος του Κόμματος, εργαζόταν, δεν την απατούσε, δεν έπινε και δεν την χτυπούσε. Τα τελευταία δε γνωρίσματα ήταν στοιχεία «ασυνήθιστα» για τις περισσότερες οικογένειες της τότε σοβιετικής κοινωνίας.

Ο Andrei Chikatilo δάσκαλος

Το 1964 παρακολούθησε μαθήματα εξ αποστάσεως στο Πανεπιστήμιο του Rostov (Rostov Liberal Arts University) για ρωσική λογοτεχνία και γλώσσα. Το πτυχίο του το πήρε το 1970 και την επόμενη χρονιά εργάστηκε ως δάσκαλος ρωσικής γλώσσας και λογοτεχνίας, στο Novoshakhtinsk.

Ως δάσκαλος, ήταν τόσο ντροπαλός που αδυνατούσε να επιφέρει την τάξη στο μάθημα του. Ταυτόχρονα όμως, παρ’όλη τη σεμνότητα του, από το 1973 και μετά οι καταγγελίες για άσεμνες σεξουαλικές επιθέσεις σε μαθητές είχαν σαν αποτέλεσμα να αλλάζει διαρκώς σχολεία. Το 1981, όταν εκκρεμούσε εναντίον του σωρεία καταγγελιών υποχρεώθηκε σε οικειοθελή παραίτηση από το επάγγελμα του δασκάλου, χωρίς όμως να του επιβληθεί καμία ποινή, λόγω της θέσης του στο κόμμα.

Έτσι, το 1981, ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα εργοστάσιο δομικών υλικών στο πόστο του υπαλλήλου προμηθειών. Αυτή η θέση απαιτούσε συχνά ταξίδια με το τρένο σε άλλες περιοχές της χώρας είτε για αγορά πρώτων υλών είτε για νέες συμφωνίες.

Η πρώτη δολοφονία

Το πρώτο θύμα του Andrei Chikatilo ήταν η 9χρονη Yelena Zakotnova. Τον Σεπτέμβριο του 1978 ο Chikatilo δελέασε το κοριτσάκι με μία τσιχλόφουσκα (προϊόν δυσεύρετο εκείνη την εποχή στη Σοβιετική Ένωση). Αφού την οδήγησε ένα σπίτι που είχε ο ίδιος αγοράσει κρυφά από την οικογένεια του, επιχείρησε να την βιάσει. Εκνευρισμένος με τον εαυτό του που για μία ακόμη φορά δεν κατόρθωσε να έρθει σε στύση, μαχαίρωσε το κοριτσάκι στα γεννητικά όργανα και αμέσως εκσπερμάτωσε. Στη συνέχεια πέταξε το σώμα της μικρής σε ένα ποτάμι. Δύο ημέρες μετά, η αστυνομία ανακάλυψε το πτώμα.

Κατά την πρώτη του δολοφονία ο Andrei Chikatilo ήταν πολύ απρόσεκτος και άφησε πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτόν, μια έμπειρη αστυνομική ομάδα. Πάραυτα, η αστυνομία συνέλαβε τον Aleksandr Kravchenko, έναν 25χρονο νεαρό που είχε στο παρελθόν καταδικαστεί για βιασμό. Το ακλόνητο άλλοθι του νεαρού και οι πολλές μαρτυρίες υπέρ του, γύρισαν εις βάρος του μετά από τις απειλές και τους εκφοβισμούς της αστυνομίας στους μάρτυρες. Με σύντομες διαδικασίες ο νεαρός καταδικάστηκε και στη συνέχεια εκτελέστηκε το 1983.

Επόμενες δολοφονίες και μεθοδολογία του Andrei Chikatilo

Αυτό που είχε ξεκινήσει ως αναζήτηση σεξουαλικής ικανοποίησης, έγινε δολοφονική εμμονή. Η χειρότερη στα ρωσικά χρονικά.

# Στάσεις λεωφορείων και σταθμοί τρένων αποτελούσαν τους κυριότερους τόπους όπου ο Chikatilo επέλεγε τα θύματα του.

# Θύματα του, ανυπεράσπιστες γυναίκες (ιερόδουλες ή άστεγες) και παιδιά, αγόρια και κορίτσια που το είχαν σκάσει από το σπίτι, είχαν κάνει κοπάνα απ’ το σχολείο ή απλώς μετακινούνταν αμέριμνα και μοναχικά.

# Συνήθως χρησιμοποιούσε κάποιο προϊόν για να παρασύρει τα θύματα του σε πιο απόμερα σημεία: Στα ενήλικα θύματα του, βότκα ή χρήματα. Στα ανήλικα θύματα πρόσφερε παρέα για προστασία, συνοδεία για να τους δείξει έναν πιο σύντομο δρόμο, τα προσκαλούσε σπίτι του για να τους δείξει μια συλλογή γραμματοσήμων ή τους πρότεινε ένα πιάτο φαγητό, καραμέλες και τσίχλες.

# Μόλις έφταναν στο επιθυμητό απόμερο σημείο, επιχειρούσε σεξουαλική επαφή, πάντοτε χωρίς επιτυχία. Μόνο κατά τις δολοφονίες του, ο Andrei Chikatilo εκσπερμάτωνε επί τόπου, τις περισσότερες φορές καθισμένος επάνω στο θύμα.

# Πετσόκοβε τα θύματα του με μαχαίρι, με ραβδί ή ακόμα και με τα δόντια του.

# Ξεκινούσε πάντοτε με ρηχά τραύματα στον θώρακα του θύματος και συνέχιζε με βαθιές μαχαιριές στα γεννητικά όργανα πριν προχωρήσει στον εκσπλαχνισμό. O αριθμός από τις μαχαιριές στο σώμα ήτανε πάντοτε μεγάλος, συχνά πάνω από 50.

# Σε πολλές περιπτώσεις αφαιρούσε τα μάτια του θύματος.

# Επιχειρούσε να κρύψει το πτώμα, πάντοτε όμως πρόχειρα.

Οι έρευνες και οι θεωρίες

«Στη Σοβιετική Ένωση δεν υπάρχει serial killer.
Αυτό είναι καπιταλιστικό φαινόμενο.
Ο κομμουνισμός δεν μπορεί να εκθρέψει τέτοιο τέρας».

Αυτή ήταν η αρχή που είχε σφηνωθεί στην ηγεσία του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος και που αποτέλεσε την αιτία να μην γίνονται σωστά οι έρευνες, αφήνοντας με αυτόν τον τρόπο τα θύματα να αυξάνονται διαρκώς.

Το 1983, διευθυντής της έρευνας ανέλαβε ο ταγματάρχης Mikhail Fetisov. Ο Fetisov δημιούργησε μια ομάδα 10 ερευνητών που ονομάστηκε «Επιχείρηση Forest Path» («Δασικό μονοπάτι»). Επικεφαλής διορίστηκε ο ιατροδικαστής Viktor Burakov.
Ο Burakov από την αρχή δήλωνε ότι επρόκειτο για κατά συρροή δολοφόνο, αλλά η ηγεσία του Κόμματος δεν του επέτρεπε να κινηθεί με βάση αυτή τη θεωρία.

Η διοίκηση της Αστυνομίας της Ρωσίας, αρχικά αντιμετώπιζε την κατάσταση με μοναδικές πιθανότητες οι εγκληματίες να είναι:
Α. Ομάδα ομοφυλόφιλων.
Β. Ομάδα που αφαιρούσε όργανα για παράνομες μεταμοσχεύσεις.
Γ. Ομάδα σατανιστικής λατρείας.
Δ. Ομάδα από ένα ίδρυμα της περιοχής με νοητικά καθυστερημένα παιδιά.

Σε καμία περίπτωση δεν δεχόταν ότι επρόκειτο για έναν και μόνο δολοφόνο.

Οι συλλήψεις

Με αυτά τα δεδομένα, έγιναν συλλήψεις. Ύστερα από βασανιστικές ανακρίσεις, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που «ομολόγησαν» τα εγκλήματα τους, χωρίς όμως φυσικά να υπήρχαν στοιχεία που να επαληθεύουν αυτές τις ομολογίες. Τρεις ομοφυλόφιλοι κι ένας καταδικασμένος στο παρελθόν βιαστής, αυτοκτόνησαν μην αντέχοντας την πίεση των ανακρίσεων.

Το μόνο θετικό αυτής της μεθόδου ήταν ότι εξιχνιάστηκαν κάποια άλλα, άσχετα εγκλήματα. Όμως ο Andrei Chikatilo κυκλοφορούσε ελεύθερος και συνέχιζε να σκοτώνει.

Η πρώτη σύλληψη του Chikatilo

Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1984, δύο μυστικοί αστυνομικοί που αναζητούσαν ύποπτες κινήσεις στο σταθμό λεωφορείων είδαν τον Andrei Chikatilo να περιπλανιέται και να επιχειρεί να μιλήσει σε άγνωστες γυναίκες και παιδιά.

Οι αστυνομικοί συνέλαβαν τον Chikatilo και τον οδήγησαν στο τμήμα. Στην τσάντα που κρατούσε βρέθηκε ένα μαχαίρι με λεπίδα 20 εκατοστών, σχοινί και βαζελίνη. Η φυσική του περιγραφή ταίριαζε απόλυτα με μαρτυρίες ανθρώπων που είχαν δει τελευταίοι κάποια από τα θύματα μαζί με το δολοφόνο τους.
Ήταν όμως αξιοσέβαστο μέλος του κόμματος, μορφωμένος οικογενειάρχης οπότε και υπεράνω πάσης υποψίας. Έτσι, παρ’όλες τις ενστάσεις του επικεφαλή της έρευνας Burakov, ο Chikatilo απαλλάχθηκε των κατηγοριών.

Κατηγορήθηκε όμως από το αφεντικό του για μια μικροκλοπή που είχε κάνει στην εργασία του, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί για 3 μήνες.
Μετά την αποφυλάκιση του τον Δεκέμβριο του 1984, ο Andrei Chikatilo βρήκε νέα δουλειά σε ένα εργοστάσιο ατμομηχανών.
Και συνέχισε να σκοτώνει.

Η αστυνομία αρχίζει να ερευνά την περίπτωση του serial killer

Στις 8 Οκτωβρίου του 1984, ο επικεφαλής της Ρωσικής Εισαγγελίας συνέδεσε επισήμως 23 από τις δολοφονίες ως μία υπόθεση.
Μετά από πολλές πιέσεις από τον ιατροδικαστή Viktor Burakov, η αστυνομία για πρώτη φορά στην ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης, προσλαμβάνει ως σύμβουλο έναν ψυχίατρο, τον Δρ. Alexandr Bukhanovsky, για να φτειάξει το προφίλ του δράστη.

Το προφίλ του δράστη

Ο Bukhanovsky περιέγραψε το προφίλ το δολοφόνου σε ένα κείμενο 65 σελίδων. Εν συντομία, έλεγε για τον δράστη:

Φύλο: Άρρεν
Ηλικία: 45-50 ετών
Παιδική ηλικία: Δύσκολη και με τάσεις απομόνωσης. Ο εσωτερικός του κόσμος γεμάτος φαντασία είναι κλειστός στους άλλους, ακόμα και τους πιο οικείους.
Η εφηβεία του είναι οδυνηρή επειδή συχνά απορρίπτεται από τους συνομήλικούς του, αν και η αποδοχή απ’ αυτούς κυριαρχεί στα όνειρά του.

Μόρφωση: Καλή
Επάγγελμα: Η δουλειά του απαιτεί τακτικά ταξίδια και είναι πιθανότατα συνδεδεμένη με ένα πρόγραμμα παραγωγής. (Αυτό προέκυψε από το ότι οι φόνοι γίνονταν τις καθημερινές, συγκεκριμένες ημέρες, κοντά σε κόμβους μαζικών μεταφορών σε όλη την περιφέρεια του Rostov).
Οικογενειακή κατάσταση: Παντρεμένος, πιθανόν με παιδιά.

Σχέση με γυναίκες: Ανίκανος να φλερτάρει ή να ερωτευθεί. Σεξουαλικότητα: Σαδιστής που υποφέρει από ανικανότητα. Παρά την προσπάθεια του να επιτύχει διείσδυση, γεγονός που πιστοποιήθηκε σε 9 περιπτώσεις, η χρονική διάρκεια της διείσδυσης δεν επαρκούσε για την επίτευξη οργασμού. Γι’ αυτό υπήρχε εκσπερμάτωση πάνω στο σώμα των θυμάτων. Μπορεί να πετύχει ερωτική διέγερση μόνο βλέποντας τα θύματά του να υποφέρουν.
Το μαχαίρι του αποτελεί υποκατάστατο του πέους του που δεν λειτουργεί κανονικά.

Το ότι αφαιρεί τα μάτια των θυμάτων του δείχνει επίδειξη ισχύος ή αδυναμία να αντικρίσει το βλέμμα τους, παρόλο που αυτό είναι αναίσθητο. Στηρίζεται όμως και σε μία ρωσική πρόληψη σύμφωνα με την οποία η τελευταία εικόνα που βλέπει το θύμα αποτυπώνεται στην επιφάνεια των ματιών του.

Το προφίλ του Bukhanovsky αποδείχθηκε αργότερα απόλυτα σωστό.

Η πολιτική κατάσταση στη Σοβιετική Ένωση εκείνη την περίοδο

Τη δεκαετία του 1980, η ΕΣΣΔ είχε πολλά εσωτερικά προβλήματα: Πτώση της οικονομίας και της γεωργίας. Τα εργοστάσια υπολειτουργούσαν. Δεν υπήρχε καμία επιστημονική πρόοδο και οι πολίτες είχαν επιλογή να αγοράσουν μόνο χαμηλής ποιότητας καταναλωτικά αγαθά. Αγανάκτηση και λαϊκές συγκρούσεις ήταν πλέον πολύ συχνό φαινόμενο.  

Σε μια προσπάθεια να ανατραπεί η κρίση, από τον Απρίλιο του 1985 ο 8^ος και τελευταίος πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσώφ (Mikhail Gorbachev), αποφάσισε να δημοκρατικοποιήσει την ΕΣΣΔ στα Δυτικά πρότυπα, επιτρέποντας στους πολίτες ελευθερία έκφρασης και μειώνοντας τη λογοκρισία, κινήσεις που έμειναν γνωστές ως «Γκλάσνοστ» (στα ρωσικά, διαφάνεια, δημοσιότητα). Ταυτόχρονα ξεκίνησε οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, γνωστές ως «Περεστρόικα» (στα ρωσικά αναδιάρθρωση, ανασυγκρότηση).

Απελευθέρωση των ΜΜΕ

Με τα νέα αυτά δεδομένα, λύθηκαν ως ένα βαθμό τα χέρια του ιατροδικαστή Burakov (που πλέον προάχθηκε σε ταγματάρχη) και του διοικητή της έρευνας ταγματάρχη  Fetisov (που προήχθη σε στρατηγό).
Οι πρώτες τους κινήσεις  (απαγορευμένες από το κράτος μέχρι εκείνη τη στιγμή) ήταν η ενημέρωση του Τύπου, ώστε να προσέχει και να προφυλαχθεί ο κόσμος από τον κατά συρροή δολοφόνο, και η τηλεφωνική συνεργασία με το FBI.

O Andrei Chikatilo βέβαια, παρακολουθούσε τις έρευνες διαβάζοντας τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, αλλά συνέχισε αδιαφορώντας να σκοτώνει.

Η ιδέα του Burakov και η παγίδα

Επειδή τα περισσότερα πτώματα είχαν ανακαλυφθεί κοντά σε συγκεκριμένους σιδηροδρομικούς σταθμούς, ο Burakov αποφάσισε να γεμίσει όλους τους σταθμούς της διαδρομής του Rostov με ένστολους αστυνομικούς, οι οποίοι θα σταματούσαν και θα έλεγχαν οποιονδήποτε πλησίαζε άγνωστες γυναίκες και παιδιά. Θα έλεγχαν τα χαρτιά του, θα κατέγραφαν τα στοιχεία του και γενικότερα θα έκαναν την παρουσία τους όσο πιο έντονη γινόταν. Με αυτόν τον τρόπο, θα τους έβλεπε και ο δολοφόνος και θα αποθαρρύνονταν.

Ταυτόχρονα, σε 3 από τους μικρότερους σταθμούς (Kirpichnaya, Lesostep και Donleskhoz), δεν θα υπήρχε φανερή αστυνομική παρουσία παρά μόνο μυστικοί πράκτορες. Ο Burakov ευελπιστούσε ότι ο δολοφόνος θα παρασύρονταν και θα επιχειρούσε να χτυπήσει σε έναν από τους 3 αυτούς σταθμούς.

Ο τελευταίος φόνος του Andrei Chikatilo

Το σχέδιο του Burakov είχε μεν αποτέλεσμα, αλλά για να πετύχει χρειάστηκε ένα ακόμα θύμα.

Στις 6 Νοεμβρίου 1990 ο Igor Rybakov, ένας μυστικός αστυνομικός που παρακολουθούσε τον σταθμό Donleskhoz, παρατήρησε τον Andrei Chikatilo να εμφανίζεται μέσα από το δάσος και να πλένει τα χέρια του και το πρόσωπό του σε ένα πηγάδι. Τα ρούχα του ήταν λερωμένα από γρασίδι και λάσπες. Παρότι συνηθίζονταν εκείνη την εποχή να πηγαίνει κόσμος στα δάση της περιοχής και να μαζεύει μανιτάρια, ο αστυνομικός παρατήρησε ότι τα ρούχα του υπόπτου ήταν πολύ επίσημα. Έτσι έλεγξε τα χαρτιά του και σημείωσε τα στοιχεία του, αφήνοντας τον όμως στη συνέχεια ελεύθερο μιας και δεν υπήρχε κάποιος λόγος για να τον συλλάβει.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 13 Νοεμβρίου, βρέθηκε σε εκείνη την περιοχή το ακρωτηριασμένο πτώμα της 22χρονης Svetlana Korostik. Ήταν το 36^ο θύμα που συσχετίστηκε από την αστυνομία με τον κατά συρροή δολοφόνο.

Η σύλληψη του Andrei Chikatilo

Ο Burakov, αφού είδε τις αναφορές του συγκεκριμένου αστυνομικού, συνειδητοποίησε ότι ανάμεσα στα καταγεγραμμένα ονόματα ήταν και του Andrei Chikatilo, του ανθρώπου που είχε συλλάβει ως ύποπτο 6 χρόνια νωρίτερα και είχε υποχρεωθεί από την ηγεσία του κόμματος να αφήσει ελεύθερο.
Ξεκίνησε αμέσως την σχετική έρευνα για τη ζωή του Chikatilo και διαπίστωσε ότι ταίριαζε απόλυτα με το προφίλ του δράστη που είχε στα χέρια του.

Έτσι, στις 20 Νοεμβρίου 1990 ο Andrei Chikatilo συνελήφθη για δεύτερη και τελευταία φορά.

Η ανακριτική διαδικασία

Σύμφωνα με τη σοβιετική νομοθεσία, η αστυνομία είχε στη διάθεση της 10 ημέρες για να κρατήσει στα χέρια της έναν ύποπτο. Στη συνέχεια θα έπρεπε είτε να κατηγορηθεί με στοιχεία είτε να αφεθεί ελεύθερος.

Τα στοιχεία που είχε στα χέρια της η αστυνομία, ύστερα από μαρτυρίες και από έρευνα στο σπίτι του Chikatilo, αποτελούσαν σοβαρές ενδείξεις αλλά όχι αποδείξεις. Οι συγκρίσεις αίματος και η ανάλυση σπέρματος με τα πενιχρά μέσα που διέθετε τότε η αστυνομία, θα έπαιρναν πολλές ημέρες ακόμη. Ταυτόχρονα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάκρισης ο Chikatilo, παρότι παραδεχόταν ότι έκανε σεξουαλική παρενόχληση σε παιδιά, αρνούνταν να ομολογήσει τους φόνους.

Στις 29 Νοεμβρίου, μια μέρα πριν από τη λήξη της δεκαήμερης περιόδου, ο Burakov σκέφτηκε ως έσχατη λύση να καλέσει τον ψυχίατρο Bukhanovsky.

Η ομολογία

Η μέθοδος του Bukhanovsky ήταν πολύ διαφορετική από τη βίαιη και τρομοκρατική μέθοδο που χρησιμοποιούσε μέχρι εκείνη τη στιγμή η αστυνομία.

Αφού εξήγησε στον Chikatilo ότι δεν ήταν εχθρός του και δεν είχε σκοπό να τον κατακρίνει για τα εγκλήματα του παρά μόνο να τον καταλάβει, ξεκίνησε να του διαβάζει την ψυχολογική σκιαγράφηση του προφίλ που του είχε φτειάξει. Μέσα σε 2 ώρες ο Andrei Chikatilo διαπιστώνοντας πόσο ακριβές αλλά και «βαθύ» ήταν το προφίλ του, ξέσπασε σε κλάματα και ομολόγησε.

Έδωσε πλήρη περιγραφή του κάθε φόνου, της σκηνής εγκλήματος και της κατάστασης που άφησε το κάθε του θύμα. Με περηφάνια παρουσίαζε τις τεχνικές που χρησιμοποιούσε με το μαχαίρι πάνω στο θύμα, τεχνικές που είχε εκπαιδευτεί κατά τη θητεία του στην KGB.

Κατά την ομολογία του ο Chikatilo δήλωσε ότι με ευχαρίστηση συχνά γευόταν το αίμα των θυμάτων του ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μασούσε διάφορα μέλη, με ιδιαίτερη «αδυναμία» στην αποκομμένη μήτρα των θηλυκών και τους όρχεις των αρσενικών θυμάτων. Επιπλέον, ότι είχε καταπιεί τις θηλές και τις γλώσσες μερικών από τα θύματα του.

Στις 30 Νοεμβρίου κατηγορήθηκε για τους 34 φόνους που ομολόγησε ενώ δύο ημέρες αργότερα ο Andrei Chikatilo ομολόγησε για άλλους 22 φόνους που η αστυνομία δεν είχε συνδέσει με τον ίδιο. Όλοι οι φόνοι έγιναν μεταξύ 1978 και 1990.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης

Τα ριζοσπαστικά και φιλοδυτικά μέτρα του Γκορμπατσώφ, δεν κατόρθωσαν να διορθώσουν την οικονομία της ΕΣΣΔ, ούτε να ικανοποιήσουν το ρωσικό λαό ώστε να σταματήσουν οι λαϊκές συγκρούσεις και να βελτιωθεί η οικονομία. Έτσι, δεν απέμενε παρά μόνο μία λύση.

Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1991. Την προηγούμενη ημέρα ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, παραιτήθηκε και έδωσε τις εξουσίες του στον Ρώσο πλέον Πρόεδρο Μπορίς Γέλτσιν (Boris Yeltsin).

Η Σοβιετική Ένωση και μαζί της ο Ψυχρός Πόλεμος έπαψαν πλέον να υπάρχουν.

Η ψυχιατρική αξιολόγηση

Την ίδια ακριβώς στιγμή με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η ψυχιατρική αξιολόγηση που έγινε ώστε να αποφασιστεί κατά πόσο ο Andrei Chikatilo ήταν ικανός να δικαστεί κατέληξε στο συμπέρασμα ότι:

Α. Ο Chikatilo υπέφερε από διάφορα προβλήματα που οφείλονταν σε προγεννητική εγκεφαλική βλάβη.
Β. Έπασχε από οριακή διαταραχή προσωπικότητας με σαδιστικά χαρακτηριστικά.

Παρόλα αυτά, η πίεση από την κοινή γνώμη και την μέχρι πρότινος «σοβιετική» κοινωνία ήταν τόσο μεγάλη ώστε κρίθηκε ικανός να δικαστεί.

Η δίκη

Το πρώτο σημαντικό γεγονός των ΜΜΕ της μετα-σοβιετικής Ρωσίας ήταν «η δίκη του αιώνα», δηλαδή η δίκη του Andrei Chikatilo.

Η δίκη ξεκίνησε στις 14 Απριλίου 1992 στο Επαρχιακό Δικαστήριο του Rostov, ενώπιον του δικαστή Leonid Akubzhanov. Ο Chikatilo ήταν κλεισμένος μέσα σε ένα μεταλλικό κλουβί έτσι ώστε να προστατεύεται από τις επιθέσεις των εξαγριωμένων συγγενών των θυμάτων του. Δεν του επιτράπηκε να καθίσει καθόλου στο ειδώλιο ώστε να μπορεί να μιλήσει με τον δικηγόρο του.

Κατά την ομολογία του αναφέρθηκε στον εαυτό του ως «Άντρας που του έκλεψαν τα γεννητικά του όργανα. Ως ανίκανος εκ γενετής, η κατάρα της σεξουαλικής απογοήτευσης τον έκανε δολοφόνο».
Η υπερασπιστική θέση ήταν αθώωση λόγω παραφροσύνης, στάση που προσπάθησε ο Chikatilo να ενισχύσει με την όλη συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της δίκης. Ανά τακτά διαστήματα ούρλιαζε, κατηγορούσε, μέχρι και που έβγαλε τα ρούχα του για να δείξει τα γεννητικά του όργανα. Ωστόσο, δεν κατάφερε να πείσει το δικαστήριο.

Στις 15 Οκτωβρίου 1992 ο Andrei Chikatilo κρίθηκε ένοχος για 52 ανθρωποκτονίες και για 5 σεξουαλικές επιθέσεις που έκανε κατά τα χρόνια που ήταν δάσκαλος. Καταδικάστηκε σε θάνατο συν 86 χρόνια.

Η εκτέλεση

Ο Andrei Chikatilo υπέβαλε έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας αλλά απορρίφθηκε. Στη συνέχεια υπέβαλε έφεση για επιείκεια στον Πρόεδρο Μπόρις Γιέλτσιν αλλά και αυτή απορρίφθηκε.

Στις 14 Φεβρουαρίου 1994 (τι ειρωνεία! Την ημέρα των ερωτευμένων!), ο Andrei Chikatilo οδηγήθηκε σε ένα ηχομονωμένο δωμάτιο στις φυλακές του Rostov όπου κρατούνταν και εκτελέστηκε με έναν μόνο πυροβολισμό πίσω από το δεξί αυτί.

Η ιστορία του Andrei Chikatilo στον κινηματογράφο

Όπως ήταν αναμενόμενο, τα αποτρόπαια εγκλήματα του Andrei Chikatilo πέραν από δεκάδες τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, μεταφέρθηκαν και στη μεγάλη οθόνη.

Η ταινία «Citizen X», 1995, με πρωταγωνιστές τους Donald Sutherland, Max Von Sydow και Stephen Rea παρουσιάζει την ιστορία με αρκετά ρεαλιστικά στοιχεία. Υπάρχει στο U-tube με ενσωματωμένους ελληνικούς υπότιτλους:

Η ταινία «Evilenko», 2004, με πρωταγωνιστή τον Malcolm McDowell
Η ταινία «Child 44», 2015, με πρωταγωνιστές τους Tom Hardy και Gary Oldman

Συμπεράσματα

Ο Andrei Chikatilo ομολόγησε 56 φόνους και καταδικάστηκε για 52 από αυτούς. Η ηλικία των θυμάτων ήταν από 7 μέχρι 44 ετών. Τα περισσότερα θύματα του ήταν ανήλικα παιδιά.
Τα λάθη της αστυνομικής έρευνας η οποία καθοδηγούνταν από την πολιτική ηγεσία, είχαν ως αποτέλεσμα να δρα ανενόχλητος για 12 ολόκληρα χρόνια (1978-1990).
Ταυτόχρονα κατηγορήθηκαν άτομα άσχετα με το έγκλημα, με συνέπεια 2 λανθασμένες εκτελέσεις και 4 αυτοκτονίες.

Η μοναδική αιτία αυτών των τραγικών λαθών ήταν ότι το Κομουνιστικό κράτος της Ρωσίας (τότε ΕΣΣΔ), βάζοντας την ιδεολογία πάνω από τη δημόσια ασφάλεια, αρνούνταν να δεχθεί ότι μπορεί να υπάρχουν και κομουνιστές κατά συρροή δολοφόνοι, θεωρώντας το φαινόμενο αποκλειστικά καπιταλιστικό. Η απόλυτη παράνοια δηλαδή.
Κι αυτό μας οδηγεί σε σκέψεις, κατά πόσο θα έπρεπε η αστυνομία, γενικότερα, να λειτουργεί ως ανεξάρτητη αρχή κι όχι κάτω από πολιτικές ηγεσίες…

Μετά το θάνατο του Andrei Chikatilo

To 1996, δύο μόλις χρόνια μετά την εκτέλεση του Chikatilo, ως προϋπόθεση για την ένταξη της στο Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ρωσία, αν και δεν κατάργησε επίσημα τη θανατική ποινή, την όρισε ανενεργή (moratorium), κάτι που ισχύει μέχρι και σήμερα.

Ο ψυχίατρος που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σύλληψή του, Aleksandr Bukhanovsky, έγινε διάσημος ειδικός στις σεξουαλικές διαταραχές και τους κατά συρροή δολοφόνους.

Ο Yuri, γιος του Andrei Chikatilo, το 2009 καταδικάστηκε για βιασμό και απόπειρα ανθρωποκτονίας ανηλίκου.  

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ