για τους φίλους του αστυνομικού μυθιστορήματος

Ανεξιχνίαστες υποθέσεις: Ούλοφ Πάλμε (Olof Palme)

Η μεγαλύτερη εγκληματική έρευνα στην παγκόσμια αστυνομική ιστορία

Ο Sven Olof Joachim Palme (30.01.1927 – 28.02.1986) ήταν ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Σουηδίας (Swedish Social Democratic Party) και πρωθυπουργός της χώρας (1969–1976 & 1982–1986).
Έχει χαρακτηριστεί ως «ο πιο δημοφιλής και διεθνώς αναγνωρισμένος Σουηδός του 20ου αιώνα» γεγονός που οφείλεται, αφενός στις φιλελεύθερες πολιτικές του πεποιθήσεις, αφετέρου στην ανεξιχνίαστη δολοφονία του.

Τα πρώτα χρόνια του Olof Palme

Ο Olof Palme γεννήθηκε στο Östermalm της Στοκχόλμης. Αν και προερχόταν από ανώτερη τάξη, από πολύ νωρίς προσανατολίστηκε στις Σοσιαλδημοκρατικές ιδέες και ιδανικά. Σπούδασε στο Ohio στις ΗΠΑ και επέστρεψε στη Στοκχόλμη για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Νομική, ενώ ταυτόχρονα έγινε μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Φοιτητικού Κινήματος όπου γρήγορα ανέλαβε τη θέση του προέδρου.

Η πολιτική του καριέρα

Το 1958 εξελέγη μέλος στο κοινοβούλιο και υπηρέτησε σε  διάφορες κυβερνητικές θέσεις. Το 1967 έγινε υπουργός Παιδείας και τελικά, στις 14 Οκτωβρίου του 1969 έγινε πρωθυπουργός.
Δημιούργησε ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που ονομάστηκε: «Ισότητα με θεμελιώδη μεταμόρφωση της κοινωνίας» με στόχο την οργάνωση ενός κοινωνικού κράτους πρόνοιας.

Olof-Palme-ομιλία-1968

Οι πολιτικές του θέσεις και η δημιουργία εχθρών

Ο Olof Palme ήταν υπέρμαχος των δημοκρατικών ελευθεριών. Η σκληρή στάση του απέναντι στα απολυταρχικά καθεστώτα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας είχε ως αποτέλεσμα το όνομά του Palme να αναφέρεται συχνά στη διεθνή πολιτική σκηνή, είτε από φανατικούς υποστηρικτές είτε από φανατικούς εχθρούς.

Κατά την περίοδο της χούντας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα, πολλοί Έλληνες αντιφρονούντες διέφυγαν στη Σουηδία. Ανάμεσα τους ήταν και η οικογένεια του Ανδρέα Παπανδρέου.

Αλλά και εναντίον των ΗΠΑ άσκησε ο Olof Palme οξεία κριτική μιας και τέθηκε έντονα κατά του πολέμου του Βιετνάμ, ενώ δεν δίστασε να φιλοξενήσει Αμερικανούς λιποτάκτες.

Η Σουηδία του Palme καταδίκαζε το καθεστώς του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική και ήταν η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που υποστήριζε πολιτικά αλλά και οικονομικά το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC). Ο ίδιος ο Palme είχε δημιουργήσει ένα ίδρυμα που χρηματοδοτούσε Αφρικανούς φοιτητές.

Στήριζε την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO).

Η συνάντηση του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας και η προγραμματισμένη επίσκεψη στη Μόσχα, είχαν ως αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ως φιλο-κομμουνιστής από πολλούς ξένους πολιτικούς αλλά και από τα δεξιά κόμματα της Σουηδίας, παρόλο που το 1968, όταν ήταν ακόμη βουλευτής, είχε ταχτεί ενάντια στην σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία και το 1979 στην εισβολή τους στο Αφγανιστάν.

Επιπλέον δήλωνε ενάντια στην εξάπλωση των πυρηνικών όπλων.

«Η ειρηνευτική κίνηση των 6»

Η «ειρηνευτική κίνηση των έξι» ή «η πρωτοβουλία των έξι» («Six Nation Peace Initiative») ήταν μια κοινή πρωτοβουλία το 1984 από έξι αρχηγούς κυβερνήσεων με στόχο τον περιορισμό των εξοπλισμών και την προώθηση των ειρηνευτικών διαδικασιών μεταξύ εμπόλεμων κρατών.
Πρωτοστάτες ήταν οι πρωθυπουργοί της Σουηδίας (Olof Palme), της Ελλάδας (Ανδρέας Παπανδρέου), της Ινδίας (Indira Gandhi), του Μεξικού (Miguel de la Madrid), της Αργεντινής (Raul Alfonsin) και της Τανζανίας (Julius Nyerere).

Η πρωτοβουλία θεωρήθηκε ως αντιστάθμισμα κατά του «Ψυχρού Πολέμου» και της πολιτικής των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης που ανταγωνίζονταν σε στρατιωτικό εξοπλισμό.

Με τη δολοφονία όμως, πρώτα της Indira Gandhi (31 Οκτωβρίου 1984) και στη συνέχεια του Olof Palme (28 Φεβρουαρίου 1986) η κίνηση δεν κατόρθωσε να επιβιώσει μπροστά στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και το 1989 διαλύθηκε.

Olof-Palme-πορεία

Η δολοφονία του Olof Palme

Αν και πρωθυπουργός, ο Olof Palme αρνούνταν κατηγορηματικά μόνιμη προστασία από την αστυνομία και του άρεσε να περπατάει μόνος του ανάμεσα στο λαό.

Το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 1986, ο Olof Palme μαζί με τη σύζυγό του Lisbeth είχαν πάει να δουν μια σουηδική κωμική ταινία με τίτλο «The Mozart Brothers» στον κοντινό τους κινηματογράφο Grand Cinema. Μετά την προβολή της ταινίας, το ζευγάρι κατευθύνονταν πεζή προς τον σταθμό μετρό Hötorget, για να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Περπατούσαν στον κεντρικό δρόμο Sveavägen της Στοκχόλμης όταν στις 23:21 ένας άγνωστος άντρας τους πλησίασε και πυροβόλησε εν ψυχρώ τον Olof Palme μία φορά στην πλάτη και στη συνέχεια πυροβόλησε, επίσης μία φορά, τη σύζυγό του.

Ο δράστης άρχισε να τρέχει και εξαφανίστηκε πριν προλάβει να καταφτάσει η αστυνομία η οποία ειδοποιήθηκε από τον ασύρματο ενός περαστικού ταξιτζή που είδε το συμβάν. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, κανείς δεν ήξερε ποιος ήταν ο άνθρωπος που δολοφονήθηκε στο κέντρο της πόλης.

Ο Olof και η Lisbeth Palme μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο Sabbatsberg αλλά λίγο μετά τα μεσάνυκτα ανακοινώθηκε επίσημα ο θάνατος του πρωθυπουργού. Η σύζυγός του επέζησε χωρίς σοβαρούς τραυματισμούς.

Οι έρευνες της αστυνομίας

Πολλοί αναφέρθηκαν σε αδικαιολόγητες καθυστερήσεις της αστυνομίας να αναλάβει δράση και να αναζητήσει τον δολοφόνο, προσφέροντας του έτσι πολύτιμο χρόνο διαφυγής.

«Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που δείχνουν ότι οι αστυνομικοί ήταν αναμεμειγμένοι με τέτοιο τρόπο που οποιοσδήποτε άλλος το έκανε, η αστυνομία δεν θα το παρέβλεπε», δήλωσε ο Yesta Sentersrem, αστυνομικός διευθυντής εκείνη την εποχή. Η ηγεσία της αστυνομίας θεώρησε απαράδεκτες τις δηλώσεις του και τον εξανάγκασε σε υποχρεωτική παραίτηση και συνταξιοδότηση.

Σύμφωνα με την Lisbeth Palme, το μεσημέρι της δολοφονίας ο Palme δέχτηκε ένα τηλεφώνημα που τον αναστάτωσε πολύ. Όμως ο ίδιος αρνήθηκε να μιλήσει στη γυναίκα του για την προέλευση αυτού του τηλεφωνήματος και η αστυνομία δεν έδειξε να το ερευνά.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες και τις περιγραφές των αυτοπτών μαρτύρων, η αστυνομία αναζητούσε έναν άντρα ύψους γύρω στο 1.85 και ηλικίας 30-50 ετών. 

Αν και αρκετοί μάρτυρες ανέφεραν ότι κατά τη διαδρομή από τον κινηματογράφο μέχρι το σημείο όπου έγινε η δολοφονία, κυκλοφορούσαν διάφοροι άντρες με ασυρμάτους στο χέρι, η αστυνομία δεν κατόρθωσε να το επαληθεύσει.

Η μελέτη της θανατηφόρας σφαίρας οδήγησε την αστυνομία να αναζητήσει ένα πιστόλι Magnum  357.

Olof-Palme-Τόπος-Εγκλήματος

Ο ύποπτος Hamish

O Hamish ήταν ένας Κούρδος που συνελήφθη δύο ημέρες μετά τη δολοφονία ως ύποπτος. Κρατήθηκε φυλακισμένος για κάποιες ημέρες και στη συνέχεια υποχρεώθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό για 9 ολόκληρα χρόνια.

Ο ύποπτος Victor Gunnarsson

Ένας Σουηδός εξτρεμιστής, ο Victor Gunnarsson (ο Τύπος τον αποκαλούσε «33-åringen», δηλαδή «ο 33χρονος»), συνελήφθη για τη δολοφονία.
Ο Gunnarsson είχε διασυνδέσεις με διάφορες εξτρεμιστικές ομάδες, μεταξύ αυτών το Ευρωπαϊκό Εργατικό Κόμμα, το σουηδικό παρακλάδι του κινήματος «LaRouche». Στο διαμέρισμά του βρέθηκαν φυλλάδια εχθρικά προς τον Palme. Χωρίς όμως επιπλέον στοιχεία, γρήγορα αφέθηκε ελεύθερος.

Το σώμα του Gunnarson βρέθηκε το 1993 στα βουνά Blue Ridge, γυμνό και με δύο τραύματα από πιστόλι στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Ο ύποπτος GH

Ένας άντρας – που στη δημοσιότητα δεν δόθηκε ποτέ το όνομα του παρά χαρακτηρίστηκε μόνο ως GH – ήταν από τους πρώτους υπόπτους.

Ο GH ταίριαζε εμφανισιακά με το προφίλ του δράστη που είχε σχηματίσει η αστυνομία και είχε στην κατοχή του, νόμιμα, ένα πιστόλι παρόμοιο με αυτό της δολοφονίας. Όταν του ζητήθηκε να παραδώσει το όπλο, ο GH δήλωσε στην αστυνομία ότι το είχε πουλήσει σε έναν άγνωστο αγοραστή στην περιοχή Kungsträdgården.

Ο χαρακτήρας του GH ήταν πολύ έκρυθμος ενώ έπασχε από παρανοϊκή κατάθλιψη. Μία φορά είχε πυροβολήσει την τηλεόρασή του (σύμφωνα με τις πληροφορίες της αστυνομίας, ενώ έβλεπε μια ομιλία του Olof Palme), είχε κατηγορηθεί ότι είχε χτυπήσει άσχημα τον σκύλο ενός γείτονά του και αργότερα έναν νεαρό άντρα που τον ενόχλησε στο μετρό. 

Όταν το 2008 η αστυνομία χτύπησε το κουδούνι της πόρτας του για μία ακόμη ανάκριση, ο GH έδωσε τέλος στη ζωή του με έναν πυροβολισμό στο κεφάλι με μία καραμπίνα.

Olof-Palme-αναπαράσταση

Ο ύποπτος Christer Pettersson

Η αστυνομία εντόπισε όλα τα κλεμμένα πιστόλια Magnum  357, εκτός από ένα το οποίο είχε κλαπεί από έναν έμπορο ναρκωτικών, τον Zigvard Ketergen. Ο Ketergen ισχυρίστηκε ότι είχε δανείσει το συγκεκριμένο όπλο στον φίλο του Christer Pettersson. Ο Pettersson ήταν ναρκομανής, αλκοολικός και είχε ποινικό μητρώο βιοπραγιών αλλά και ενός φόνου από αμέλεια.

Όταν το 1989 η αστυνομία κάλεσε την Lisbeth Palme να δει μια ομάδα 12 υπόπτων μήπως αναγνωρίσει τον δολοφόνο, η Lisbeth αναγνώρισε ανάμεσα τους τον Pettersson. Ο τρόπος που αναγνώρισε τον Pettersson η Lisbeth αμφισβητήθηκε από πολλούς. Η αστυνομία την είχε ήδη ενημερώσει ότι ο ύποπτος ήταν ένας αλκοολικός, με ιδιαίτερο περπάτημα σαν να κουτσαίνει. 

Αν και το όπλο δεν βρέθηκε ποτέ, ο Pettersson συνελήφθη και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για τη δολοφονία του Olof Palme. Όμως άσκησε έφεση και αφέθηκε τελικά ελεύθερος καθώς, από την μία, δεν υπήρχαν αποδείξεις, δεν είχε βρεθεί το όπλο του εγκλήματος, ενώ από την άλλη δεν υπήρχε κίνητρο.
Άλλωστε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, κανένας δεν είχε αναφέρει ότι ο δολοφόνος κούτσαινε.

Ο Christer Pettersson πέθανε στις 29 Σεπτεμβρίου 2004, αφού υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία που προκλήθηκε από πτώση κατά τη διάρκεια επιληπτικής κρίσης.

Το 2006 η αστυνομία εντόπισε ένα περίστροφο Magnum  357 σε μία λίμνη, όμως είχε διαβρωθεί σε τέτοιο βαθμό που είχαν καταστραφεί τα στοιχεία που θα μπορούσαν να αποδείξουν αν το συγκεκριμένο όπλο ήταν το όπλο του εγκλήματος.

Ο ύποπτος Victor Gunnarsson

Ένας άλλος ύποπτος, ο Victor Gunnarsson, μετανάστευσε λίγο μετά τη δολοφονία του  Palme στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1993 έπεσε κι ο ίδιος θύμα μιας ανεξιχνίαστης δολοφονίας.

Άλλοι ύποπτοι

Όσο απίστευτη κι αν ακούγεται η «μούρλα» κάποιων ανθρώπων για διασημότητα, 134 άνθρωποι προσήλθαν στο αστυνομικό τμήμα για να δηλώσουν ότι αυτοί ήταν που σκότωσαν τον Olof Palme.

Οι θεωρίες συνωμοσίας

Olof-Palme-θεωρίες-συνωμοσίας

Έχοντας τόσους πολλούς εχθρούς, λόγω των πολιτικών του απόψεων, είναι λογικό να έχουν σχηματιστεί και αντίστοιχες θεωρίες γύρω από τους δολοφόνους του Olof Palme.

Γιουγκοσλάβικη ανάμειξη

Μία από τις θεωρίες για τη δολοφονία του Olof Palme αναφερόταν σε πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών της Γιουγκοσλαβίας.
Τη θεωρία ενίσχυσε το 2011 ένα άρθρο του γερμανικού περιοδικού «Focus» που αναφέρει ότι επίσημα γερμανικά αστυνομικά αρχεία του 2008 επιβεβαιώνουν την δολοφονία από την γιουγκοσλαβική υπηρεσία ασφαλείας.

Ιταλική ανάμειξη

Σενάρια αναφέρουν και την εμπλοκή της ιταλικής μυστικής μασονικής στοάς «Propaganda Due» με επικεφαλής τον Licio Gelli, στη δολοφονία του Olof Palme.
O Licio Gelli σε ένα τηλεγράφημα που είχε στείλει πριν τη δολοφονία στον Philip Guarino, έλεγε ότι: «το σουηδικό δέντρο θα κοπεί».

Αμερικανική ανάμειξη

Μία άλλη θεωρία εμπλέκει την αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών CIA.

Κατά τον πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ιράκ, ο Olof Palme είχε αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή του ΟΗΕ. Όπως αποδείχτηκε αργότερα, πίσω από αυτόν τον πόλεμο κρύβονταν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ οι οποίοι πουλούσαν όπλα στο Ιράν και ταυτόχρονα στο Ιράκ. (Η υπόθεση είναι γνωστή ως «Irangate»). Ο Olof Palme πιθανόν να ήταν εμπόδιο σε όλο αυτό το κύκλωμα.

Ο πρώην πράκτορας της CIA Gene Tatum, υποστήριξε σε ραδιοφωνική συνέντευξη το 1997 ότι μέλη της CIA δολοφόνησαν τον Olof Palme. Ο Gene Tatum αγνοείται τα τελευταία χρόνια.

Olof-Palme-πορτραίτα

Νοτιοαφρικανική ανάμειξη

Αυτή η θεωρία μιλάει για τις μυστικές υπηρεσίες της Ν. Αφρικής.

Μία εβδομάδα πριν από τη δολοφονία του, στις 21 Φεβρουαρίου 1986, ο Olof Palme έκανε μία σκληρή και επιθετική ομιλία κατά του Απαρτχάιντ στο Σουηδικό Λαϊκό Κοινοβούλιο.
«Το απαρτχάιντ δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί, πρέπει να καταργηθεί», είχε πει.

Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, εκείνη την εποχή, στη Στοκχόλμη βρισκόταν ο κατάσκοπος του Απαρτχάιντ Greg Williamson, οπότε και θεωρήθηκε ύποπτος για τη δολοφονία.Το 1996, ο συνταγματάρχης Eugene de Kock, πρώην Νοτιοαφρικανός αστυνομικός, κατέθεσε στο Ανώτατο Δικαστήριο στην Pretoria της Ν.Αφρικής, ότι ο Palme πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε επειδή «είχε επιθετική στάση απέναντι στο καθεστώς του Απαρτχάιντ και έκανε ουσιαστικές συνεισφορές στο ANC». Κατονόμασε μάλιστα τον δολοφόνο στο πρόσωπο του πρώην συναδέλφου του, Craig Williamson.

Λίγες ημέρες αργότερα, ο πρώην λοχαγός της αστυνομίας Dirk Coetzee, ο οποίος εργαζόταν με τον Williamson, υπέδειξε τον Ροδεσιανό Anthony White, μέλος των μυστικών υπηρεσιών της Νότιας Αφρικής ως το πρόσωπο στο οποίο ο Williamson ανάθεσε τη δολοφονία. Στη συνέχεια, ο πρώην υπολοχαγός Peter Caselton, επίσης συνεργάτης του Craig Williamson, υπόδειξε ένα τρίτο πρόσωπο ως τον δολοφόνο, τον Σουηδό μισθοφόρο Bertil Wedin, που ζούσε στη Βόρεια Κύπρο από το 1985.

Παρότι Σουηδοί ερευνητές της αστυνομίας επισκέφτηκαν το 1996 τη Νότια Αφρική, με σκοπό να συγκεντρώσουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν τους παραπάνω ισχυρισμούς, επέστρεψαν άπραγοι.

Ο Göran Björkdahl, ένας Σουηδός διπλωμάτης που έκανε ανεξάρτητη έρευνα, υποστηρίζει ότι ο υποστράτηγος Chris Thirion, ο οποίος ήταν επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Νότιας Αφρικής κατά τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης του Απαρτχάιντ, του επιβεβαίωσε το 2015 ότι η Νότια Αφρική βρισκόταν πίσω από τη δολοφονία του Palme.

Κουρδική ανάμειξη

Άλλος ένας που κατηγορήθηκε για συμμετοχή στη δολοφονία του Olof Palme, ήταν ο ηγέτης του PKK (Κουρδικό Εργατικό Κόμμα), Abdullah Öcalan (Αμπντουλάχ Οτσαλάν).
Το PKK το είχε κατατάξει ο Olof Palme ανάμεσα στις τρομοκρατικές οργανώσεις. Είχε αρνηθεί άσυλο σε πολλούς Κούρδους ενώ είχε συλλάβει αρκετούς που ζούσαν στη Σουηδία.

Οι τουρκικές εφημερίδες έχουν υποστηρίξει αρκετές φορές ότι το PKK έχει παραδεχτεί τη δολοφονία, αλλά το PKK αρνείται πάντα τη συμμετοχή του στη δολοφονία και δηλώνει ότι οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί είναι προπαγάνδα της τουρκικής κυβέρνησης.

Olof-Palme-δολοφόνοι

Ινδική ανάμειξη

Ένα μήνα μετά από τη δολοφονία του Olof Palme η Σουηδική βιομηχανία Bofors υπέγραψε με την Ινδία μία από τις μεγαλύτερες αγοροπωλησίες όπλων όλων των εποχών, αξίας 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Palme είχε μεσολαβήσει για αυτή τη συμφωνία αξιοποιώντας τη φιλία του με τον Ινδό πρωθυπουργό Rajiv Gandhi.

Αμέσως μετά όμως ξέσπασε σκάνδαλο στην Ινδία λόγω δωροδοκιών και προμηθειών. Ο Rajiv Gandhi, έχασε τις εκλογές και δολοφονήθηκε το 1991.

Στο βιβλίο του «Blood on the Snow: The Killing of Olof Palme» το 2005, ο ιστορικός Jan Bondeson ισχυρίστηκε ότι το πρωί που δολοφονήθηκε, ο Palme είχε συναντηθεί με τον Ιρακινό πρεσβευτή στη Σουηδία, Muhammad Saeed al-Sahhaf. Οι δυο τους συζήτησαν το θέμα της Bofors και ο Palme εξοργίστηκε.

Η θεωρία λοιπόν λέει ότι η δολοφονία του Rajiv Gandhi αλλά και του Olof Palme είχαν να κάνουν με αυτή τη συναλλαγή όπου είχαν ανακαλύψει την αλήθεια και έπρεπε να τους φιμώσουν το στόμα.

Χιλιανή ανάμειξη

Ο Σουηδός δημοσιογράφος Anders Leopold, στο βιβλίο του το 2008 «Το σουηδικό δέντρο θα καταστραφεί», αναφέρει ότι ο Χιλιανός φασίστας Roberto Thieme σκότωσε τον Olof Palme. Ο Thieme ήταν επικεφαλής της πιο μαχητικής πτέρυγας της «Patria y Libertad», μιας ακροδεξιάς πολιτικής οργάνωσης, που χρηματοδοτήθηκε από την αμερικανική CIA.

Σύμφωνα με τον Leopold, ο Palme δολοφονήθηκε επειδή είχε δώσει άσυλο σε μεγάλο αριθμό αριστερών Χιλιανών μετά το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Salvador Allende το 1973.

Σουηδική ανάμειξη

Άλλοι, τέλος, υποστηρίζουν ότι ο δολοφόνος ήταν βαλτός από ακροδεξιές οργανώσεις της Σουηδίας που είχαν μάλιστα και σημαντικές επαφές στο στρατό και την αστυνομία σε τέτοιο βαθμό που παρακωλύουν την έρευνα.

Την άποψη αυτή υποστήριξε και ο Γερμανός δημοσιογράφος Klaus-Dieter Knapp σε άρθρο του στην εφημερίδα «Die Zeit» το 1995.

Η τελευταία θεωρία και το οριστικό «κλείσιμο» της υπόθεσης

Στις 10 Ιουνίου 2020, σχεδόν 35 χρόνια μετά από τη δολοφονία του Olof Palme, οι εισαγγελικές αρχές της Σουηδία κατονόμασαν τον γραφίστα Stig Engström ως τον άνθρωπο που πυροβόλησε τον Olof Palme.
Δεδομένου όμως ότι ο Engström, είχε αυτοκτονήσει το 2000, δεν έγινε καμία δίκη και η υπόθεση έκλεισε επίσημα.

Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι το κλείσιμο της υπόθεσης με δολοφόνο κάποιον που δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή, είναι πολύ «βολικό» για κάποιους ώστε να κλείσει επιτέλους αυτή η υπόθεση.

«Αν λυθεί η δολοφονία του Olof Palme, θα ταράξει τα θεμέλια της Σουηδίας», είχε δηλώσει ο Hans Holmer, επικεφαλής των ερευνών το 1986.

Βίντεο: Σουηδία: Ο εισαγγελέας κατονόμασε τον ύποπτο ως δολοφόνο του Olof Palme

Το προφίλ του δράστη 

Ο Stig Engström είχε χαρακτηριστεί ύποπτος εδώ και πολλά χρόνια από την αστυνομία, αλλά δεν υπήρχαν τα απαραίτητα στοιχεία για να συλλήφθη. Ύποπτος είχε χαρακτηριστεί και από τους  Σουηδούς συγγραφείς Lars Larsson και Thomas Pettersson στις προσωπικές τους έρευνες.

Στον Τύπο ήταν γνωστός και ως «Skandiamannen» («ο άνθρωπος της Skandia») επειδή εργάζονταν στην ασφαλιστική εταιρεία Skandia  που είχε τα γραφεία της δίπλα στον τόπο του εγκλήματος.
Ήταν ένας από τους 25 ανθρώπους που θεωρήθηκαν αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας. Ο ίδιος μάλιστα είχε δηλώσει ότι προσπάθησε τότε να βοηθήσει τον πρωθυπουργό.
Ήταν αλκοολικός και χρήστης ναρκωτικών ουσιών και το κυριότερο: βαθιά αντίθετος με την πολιτική του Palme.

Σε συνέντευξη της το 2018 στη σουηδική εφημερίδα Expressen, η γυναίκα του Engström όμως, ήταν απόλυτη:
«Ο σύζυγος μου ήταν τόσο δειλός που δεν θα μπορούσε να βλάψει ούτε μύγα».

Γενικά στοιχεία για την έρευνα

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Σουηδίας το 1986, μια υπόθεση «κλείνει» οριστικά, αν περάσουν 25 χρόνια και παραμένει ανεξιχνίαστη (cold cases). Λόγο όμως της συγκεκριμένης δολοφονίας ο νόμος άλλαξε και πλέον δεν κλείνουν οι ανεξιχνίαστες υποθέσεις όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Κατά τον εγκληματολόγο Leif G. W. Persson, η έρευνα για τη δολοφονία του Olof Palme είναι «η μεγαλύτερη έρευνα στην παγκόσμια αστυνομική ιστορία».

Το κόστος της έρευνας μέχρι το 2016 είχε υπολογιστεί σε 41 εκατομμύρια δολάρια.

Περισσότερα από 10.000 άτομα έχουν ανακριθεί από τη σουηδική αστυνομία.

Olof-Palme-τάφος

Άλλες δολοφονίες Σουηδών πολιτικών

Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο «προστατευόμενος» του Olof Palme και πολιτικός του συνεργάτης Bernt Carlsson, είχε επίσης πρόωρο και άδοξο θάνατο.

Ως Βοηθός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και Επίτροπος των Ηνωμένων Εθνών για την ανεξαρτησία της Ναμίμπια από τη Νότια Αφρική, στις 21 Δεκεμβρίου 1988 πετούσε με την πτήση Pan Am 103 προς τον ΟΗΕ για την τελετή υπογραφής της ανεξαρτησίας. Πάνω από τη Σκωτία, εξερράγη βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε ασυνόδευτη βαλίτσα, σκοτώνοντας και τα 259 άτομα που επέβαιναν στο αεροπλάνο καθώς και 11 ακόμη άτομα που βρίσκονταν στο έδαφος και χτυπήθηκαν από τμήματα του αεροσκάφους.

Αν και πρόκειται για ακόμη μία ανεξιχνίαστη υπόθεση, πολλοί υποστηρίζουν ότι στόχος ήταν ο Bernt Carlsson.

Η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Anna Lindh δολοφονήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου του 2003, αφού δέχτηκε δεκάδες μαχαιριές από έναν άγνωστο, μέσα σ’ ένα εμπορικό κέντρο της Στοκχόλμης όπου είχε πάει – χωρίς σωματοφύλακες- για να αγοράσει ρούχα.
Θα ήταν, κατά πάσα πιθανότητα η επόμενη πρωθυπουργός της χώρας.

Olof-Palme-άλλοι-Σουηδοί

Ο Olof Palme και η σχέση του με την Ελλάδα

Λάτρης του ελληνικού πολιτισμού, επισκέπτονταν συχνά τη χώρα μας και ιδιαίτερα την Κρήτη όπου έκανε διακοπές στα χωριά Σταλίδα και Μοχό όπου είχε χαρακτηριστεί και επίτιμος δημότης από το 1985.

«Χάσαμε έναν συγχωριανό μας», είπαν οι κάτοικοι του Μοχού για τον Olof Palme μόλις πληροφορήθηκαν το θάνατό του, κηρύττοντας 3ήμερο πένθος και κάνοντας επιμνημόσυνη δέηση. Ακολούθησε μνημόσυνο με μοιρολόγια, όπως θα άρμοζε σε έναν κρητικό που πέθανε μακριά από το νησί του, στην ξενιτιά ή στον πόλεμο.

Ήταν φίλος με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Επιθυμία του ήταν, στην κηδεία του να ακουστεί το τραγούδι «είναι μεγάλος ο καημός» του επίσης αγαπημένου του, Μίκη Θεοδωράκη. Και πράγματι, η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε και κατά την κηδεία του η Φινλανδή τραγουδίστρια και ακτιβίστρια Aria Saijonmaa το τραγούδησε στα σουηδικά και μεταδόθηκε ζωντανά σε όλο τον πλανήτη. Από τότε στη Σουηδία το συγκεκριμένο τραγούδι θεωρείται ύμνος προς την Ελευθερία.  

Βίντεο: Η Aria Saijonmaa τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη στην κηδεία του Olof Palme

Η δολοφονία του Olof Palme στον κινηματογράφο

1998, «Sista kontraktet» («The last contract», «Το τελευταίο συμβόλαιο»), Σουηδικό θρίλερ μυθοπλασίας σε σκηνοθεσία Kjell Sundvall.
Η ταινία παρουσιάζει ότι ένας Βρετανός επαγγελματίας δολοφόνος προσλήφθηκε από τη CIA για να δολοφονήσει τον Olof Palme. Ο δολοφόνος αναθέτει με τη σειρά του τη δολοφονία σε έναν Σουηδό που μισεί τον πρωθυπουργό. Μετά τη δολοφονία ο Βρετανός σκοτώνει τον δολοφόνο του Palme κι έτσι όλα τα ίχνη που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτόν, έχουν χαθεί.

2012, «Palme», Σουηδικό ντοκιμαντέρ, 1h 43m, σε σκηνοθεσία Kristina Lindström και Maud Nycander.
Η ζωή του Olof Palme, μέχρι και τη δολοφονία του.

2017, «Who killed Olof Palme», ντοκιμαντέρ, 46m σε σκηνοθεσία Pelle Neroth.

2021, Στη σειρά του Netflix «The Unlikely Murderer», ως δολοφόνος του Palme απεικονίστηκε ο Stig Engström, αφήνοντας όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην πρόκειται για τον πραγματικό δολοφόνο.

Olof-Palme-πόστερς

Επίλογος

Παρά το κλείσιμο και την – σύμφωνα πάντα με τη Σουηδική εισαγγελία – «διαλεύκανσή» της υπόθεσης, πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι η αλήθεια παραμένει κρυφή.

Αυτό που σίγουρα παραμένει, είναι η ανοιχτή η πληγή στην ψυχή των Σουηδών που  έλπιζαν σε μια πιο ξεκάθαρη απάντηση για τον δολοφόνο του αγαπημένου τους πρωθυπουργού. Ποιος ξέρει, ίσως στο μέλλον…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

1 Σχόλιο

  1. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΤΟΥΝΤΟΥΚΑΛΗΣ

    Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος, με πολλές αξίες, απλός, και κοντά στον λαό του.

Σχολιάστε

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

© 2024 Crime Fiction Fans

Θέμα εμφάνισης από τον Anders NorenΠάνω ↑